Nám da vùng má là gì? Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa nám da vùng má hiệu quả

Nám da, đặc biệt là nám hai bên gò má, là nỗi lo lắng của rất nhiều người, nhất là với là chị em phụ nữ. Vết nám khiến khuôn mặt trở nên kém sắc, làm bạn mất tự tin trong giao tiếp. Vậy nám da vùng má là gì? Nguyên nhân do đâu và cách điều trị như thế nào?

Hãy cùng Derkecal tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nám da vùng má là gì?

Nám da mặt vùng má là tình trạng trên da xuất hiện các mảng hoặc đốm nhỏ có màu nâu, nâu đen hoặc xám, thường tập trung ở hai bên gò má. Nám hình thành do sự gia tăng quá mức của melanin – sắc tố quyết định màu da.

Có nhiều loại nám da khác nhau như nám mảng, nám chân sâu, nám hỗn hợp,… Nám hai bên gò má thường thuộc loại nám mảng hoặc nám hỗn hợp.

Cơ chế hình thành nám da vùng má

Nám da vùng má hình thành do sự sản sinh quá mức sắc tố melanin. Melanin là sắc tố quyết định màu da của chúng ta, được sản xuất bởi các tế bào melanocyte nằm ở lớp đáy của thượng bì. Bình thường, melanin giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím (UV) trong ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, khi melanin được sản sinh quá mức, nó sẽ tập trung lại thành từng mảng, tạo nên những vết nám sẫm màu.

Vùng má là khu vực nhô cao trên khuôn mặt, thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, do đó dễ bị tia UV tác động. Tia UV kích thích tế bào melanocyte sản sinh melanin, và nếu tiếp xúc quá nhiều sẽ dẫn đến sản sinh melanin quá mức, gây nám.

Nguyên nhân gây nám da vùng má

• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Gò má là vùng da nhô cao trên khuôn mặt, thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Việc tiếp xúc quá nhiều với tia UV sẽ kích thích sản sinh melanin quá mức, lâu dần dẫn đến hình thành nám.
• Nội tiết tố: Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, sử dụng thuốc tránh thai hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh, cũng là nguyên nhân phổ biến gây nám da.
• Di truyền: Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nám. Nếu trong gia đình có người bị nám, bạn cũng có nguy cơ bị nám cao hơn.

Một số yếu tố khác

• Lão hóa da: Khi da lão hóa, khả năng bảo vệ và tái tạo da giảm sút, melanocyte cũng hoạt động kém hiệu quả hơn, dễ sản sinh melanin bất thường.
• Tổn thương da: Mụn viêm, vết thương do nặn mụn… khiến da bị tổn thương, kích thích sản sinh melanin để “làm lành” vùng da này, từ đó hình thành vết thâm, nám.
• Mỹ phẩm không phù hợp: Mỹ phẩm chứa thành phần kích ứng làm tổn thương da, khiến da nhạy cảm với ánh nắng và dễ bị nám hơn.
• Stress, thiếu ngủ: Stress làm rối loạn nội tiết tố, thiếu ngủ làm suy yếu hệ miễn dịch, cả hai đều góp phần làm tăng sản sinh melanin.

Cách điều trị nám da mặt vùng má

Phương pháp dân gian

Các phương pháp dân gian thường sử dụng nguyên liệu tự nhiên, dễ kiếm, chi phí thấp. Tuy nhiên, hiệu quả thường chậm, đòi hỏi sự kiên trì và cần lưu ý lựa chọn nguyên liệu an toàn, phù hợp với làn da.

Mặt nạ từ thiên nhiên

• Nghệ: Curcumin trong nghệ có tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm, làm mờ vết thâm nám. Bạn có thể trộn bột nghệ với mật ong, sữa chua hoặc nước cốt chanh để làm mặt nạ.
• Chanh: Chanh chứa nhiều vitamin C, có tác dụng làm sáng da, mờ nám. Bạn có thể thoa nước cốt chanh pha loãng lên vùng da bị nám.
• Nha đam: Nha đam có tính mát, làm dịu da, giảm viêm, giúp mờ nám. Bạn có thể lấy gel nha đam tươi thoa lên vùng da bị nám.
• Cà chua: Cà chua giàu vitamin C và lycopene, có tác dụng chống oxy hóa, làm sáng da. Bạn có thể đắp mặt nạ cà chua nghiền hoặc thoa nước ép cà chua lên da.

Lưu ý: Khi sử dụng phương pháp dân gian, cần thử nghiệm trên vùng da nhỏ trước để kiểm tra phản ứng của da. Tránh sử dụng các nguyên liệu gây kích ứng da.

Phương pháp khoa học

Các phương pháp khoa học thường mang lại hiệu quả nhanh chóng và rõ rệt hơn. Tuy nhiên, chi phí thường cao hơn và cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu có chuyên môn.

Kem bôi trị nám

• Hydroquinone: Ức chế sản sinh melanin, làm mờ nám hiệu quả.
• Tretinoin: Tăng cường tái tạo da, loại bỏ tế bào chứa melanin.
• Corticosteroid: Giảm viêm, ức chế miễn dịch, làm mờ nám.
• Axit azelaic, axit kojic: Ức chế tyrosinase (enzyme sản sinh melanin), làm sáng da.

Lưu ý: Cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ khi sử dụng kem bôi trị nám, tránh lạm dụng gây kích ứng da.

Các phương pháp công nghệ cao

• Laser: Sử dụng năng lượng ánh sáng để phá hủy các tế bào chứa melanin, làm mờ nám.
• Lăn kim: Tạo ra các tổn thương vi điểm trên da, kích thích sản sinh collagen, tái tạo da, làm mờ nám.
• Peel da: Sử dụng hóa chất để loại bỏ lớp da bề mặt, kích thích tái tạo da mới, làm mờ nám.

Tuy nhiên, các phương pháp công nghệ cao cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu có kinh nghiệm tại các cơ sở y tế uy tín.

Biện pháp ngăn ngừa mặt nám ở vùng má

Hạn chế tiếp xúc với bức xạ tia cực tím

• Bức xạ tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời, đặc biệt là UVA và UVB, là tác nhân ngoại sinh chủ yếu kích thích sản sinh melanin.
• Sử dụng kem chống nắng phổ rộng, có chỉ số SPF từ 30 trở lên, thoa đều đặn 20 phút trước khi ra ngoài và thoa lại sau mỗi 2 giờ, đặc biệt sau khi tiếp xúc với nước hoặc ra mồ hôi nhiều.
• Che chắn da bằng trang phục chống nắng, bao gồm quần áo dài tay, mũ rộng vành, kính râm. Ưu tiên lựa chọn trang phục có màu tối, chất liệu vải dày dặn, được thiết kế chuyên dụng cho mục đích chống nắng.
• Hạn chế ra ngoài trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, khi cường độ tia UV đạt mức cao nhất.

Chăm sóc da khoa học

• Làm sạch da hai lần mỗi ngày bằng sản phẩm dịu nhẹ, phù hợp với loại da. Tránh chà xát mạnh gây tổn thương da.
• Dưỡng ẩm da đầy đủ để duy trì hàng rào bảo vệ da, ngăn ngừa tình trạng khô da, bong tróc.
• Tẩy tế bào chết định kỳ 1-2 lần/tuần giúp loại bỏ tế bào da chết, thúc đẩy tái tạo da.
• Lựa chọn mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng, thành phần an toàn, không gây kích ứng da.

Duy trì lối sống lành mạnh

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, E, thông qua rau xanh, trái cây tươi.
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho da, hỗ trợ quá trình đào thải độc tố.
• Ngủ đủ giấc, quản lý stress hiệu quả để cân bằng nội tiết tố, tăng cường sức khỏe làn da.

Khám da định kỳ

• Khám da định kỳ 6 tháng/lần để theo dõi tình trạng da, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời.
• Nám da là một vấn đề phức tạp, cần sự kết hợp của nhiều biện pháp phòng ngừa và điều trị. Áp dụng các biện pháp trên sẽ giúp hạn chế tác động của các yếu tố nguy cơ, góp phần ngăn ngừa nám da hiệu quả.

Lưu ý khác

• Tránh nặn mụn: Nặn mụn không đúng cách gây tổn thương da, tăng nguy cơ hình thành vết thâm, nám.
• Cẩn thận khi sử dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây tăng sắc tố da. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Câu hỏi liên quan

Kết luận

Nám da vùng má, đặc biệt là nám hai bên gò má, là một vấn đề phổ biến do nhiều nguyên nhân gây ra. Hiểu rõ về nám da, từ cơ chế hình thành, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng này hiệu quả. Hãy chủ động bảo vệ da và tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để có được làn da khỏe mạnh, tươi sáng!

Tài liệu tham khảo

1. Journal of Cosmetic Dermatology. Melasma pathogenesis: a review of the latest research, pathological findings, and investigational therapies| https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31735001/
2. Journal of the American Academy of Dermatology. Treatment of melasma with topical agents, peels and lasers: an evidence-based review| https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23881551/
3. Indian Journal of Dermatology. Aloe vera: A short review| https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2763764/