Trị Nám Nội Tiết: Nguyên Nhân, Cách Trị & Phòng Ngừa Hiệu Quả

Bạn đang gặp phải tình trạng nám da do rối loạn nội tiết tố? Làm thế nào để trị nám nội tiết hiệu quả và an toàn? Cùng Derkecal tìm hiểu câu trả lời trong bài viết dưới đây!

Nám nội tiết là gì? Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Nám nội tiết là gì?

Nám nội tiết tố, là một dạng rối loạn sắc tố da phổ biến, đặc trưng bởi các mảng da sẫm màu, thường xuất hiện trên khuôn mặt, đặc biệt là ở phụ nữ. Khác với các loại nám khác, nám nội tiết thường có “chân nám” ăn sâu vào lớp hạ bì, khiến việc điều trị nám nội tiết trở nên khó khăn hơn.

Theo thông tin được đăng tải trên tạp chí Dermatol Ther (Heidelb) (Espósito et al., 2022), nám da nội tiết hình thành do sự gia tăng sản xuất melanin – sắc tố quyết định màu da. Melanin được sản sinh bởi các tế bào melanocyte nằm ở lớp đáy của thượng bì. Khi có sự kích thích từ các yếu tố bên trong (nội tiết tố) hoặc bên ngoài (tia UV), các tế bào này sẽ hoạt động mạnh hơn, sản sinh ra nhiều melanin hơn, dẫn đến hình thành nám.

Nguyên nhân gây nám nội tiết

Sự mất cân bằng nội tiết tố, đặc biệt là sự tăng giảm đột ngột của estrogen và progesterone, được xem là nguyên nhân chủ yếu gây ra nám nội tiết. Điều này giải thích vì sao nám da thường xuất hiện ở phụ nữ trong giai đoạn mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh hoặc đang sử dụng thuốc tránh thai.

Ngoài ra, theo nội dung được đăng tải trên Melasma (Cleveland Clinic, 2023),
một số yếu tố khác cũng có thể góp phần gây nám nội tiết:

• Nếu gia đình có tiền sử bị nám da, bạn có nguy cơ cao bị nám hơn.
• Tia UV trong ánh nắng mặt trời kích thích sản sinh melanin, làm tăng nguy cơ.
• Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố
• Lạm dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, chứa thành phần gây kích ứng.
• Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, thiếu vitamin và khoáng chất cần thiết.

Dấu hiệu nhận biết nám nội tiết

Nám nội tiết thường xuất hiện dưới dạng các mảng da sẫm màu, có màu nâu nhạt đến nâu đậm, hình dạng không đều, thường xuất hiện đối xứng hai bên má, trán, cằm, mũi, môi trên.

Để phân biệt nám nội tiết với các loại nám khác, bạn có thể dựa vào một số đặc điểm sau:

Nám mảng: Các mảng nám lớn, ranh giới rõ ràng, màu sắc đồng đều.
Nám chân sâu: Các đốm nám nhỏ li ti, màu sắc đậm hơn, “chân nám” ăn sâu vào lớp hạ bì.
Nám hỗn hợp: Kết hợp cả nám mảng và nám chân sâu.
Nếu bạn không chắc chắn về loại nám mình đang gặp phải, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán chính xác. (Nguồn: Dermatology and therapy (Ogbechie-Godec & Elbuluk, 2017))

Cách trị nám nội tiết hiệu quả và an toàn

Các phương pháp điều trị nám nội tiết từ bên trong

Nám nội tiết tố hình thành do sự mất cân bằng nội tiết bên trong cơ thể, vì vậy việc trị nám nội tiết cần tập trung vào việc điều chỉnh nội tiết tố, kết hợp với các biện pháp chăm sóc da từ bên ngoài.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng nội tiết tố và cải thiện sức khỏe làn da giúp cho việc điều trị nám nội tiết hiệu quả hơn. Dưới đây là 1 số thực phẩm bạn nên ăn:

Thực phẩm giàu estrogen thực vật: Đậu nành, đậu phụ, sữa đậu nành,… giúp bổ sung estrogen tự nhiên, làm giảm các triệu chứng nám da.
Thực phẩm giàu vitamin C: Cam, chanh, bưởi, ổi, dâu tây,… giúp chống oxy hóa, làm sáng da, mờ nám.
Thực phẩm giàu vitamin E: Hạt hướng dương, hạnh nhân, dầu oliu,… giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, ngăn ngừa nám da.
Thực phẩm giàu omega-3: Cá hồi, cá thu, hạt chia, quả óc chó,… giúp giảm viêm, tăng cường sức khỏe da.

1 số thực phẩm nên hạn chế, có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị nám nội tiết:

Thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ: Gây nóng trong, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, làm tình trạng nám da nặng thêm.
Thực phẩm chứa nhiều đường: Làm tăng tốc độ lão hóa da, khiến nám da khó điều trị.
Rượu bia, cà phê, thuốc lá: Gây mất nước, làm da khô, sạm, tăng nguy cơ nám da.

Bổ sung nội tiết tố tự nhiên

Ngoài việc bổ sung estrogen từ thực phẩm, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại thảo dược có tác dụng cân bằng nội tiết tố sau đây để trị nám nội tiết:

Tinh chất mầm đậu nành: Chứa isoflavone, có tác dụng tương tự estrogen, giúp cải thiện các triệu chứng do thiếu hụt estrogen.
Cây trinh nữ châu Âu (Agnus castus): Giúp điều hòa hormone, giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, hỗ trợ điều trị nám da.
Sâm tố nữ (Pueraria mirifica): Có chứa phytoestrogen, giúp cân bằng nội tiết tố nữ, cải thiện tình trạng nám da, tàn nhang.
Lưu ý: Việc sử dụng các loại thảo dược cần có sự tư vấn của bác sĩ, đặc biệt là với phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc đang điều trị bệnh lý.

Sử dụng viên uống hỗ trợ

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại viên uống hỗ trợ cân bằng nội tiết tố, với các thành phần như:

Isoflavone: Chiết xuất từ đậu nành, giúp bổ sung estrogen thực vật.
Black cohosh: Giúp giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, cải thiện tình trạng nám da.
Evening primrose oil: Giúp điều hòa hormone, giảm viêm, cải thiện sức khỏe da.
Vitamin E, vitamin C: Chống oxy hóa, làm sáng da, mờ nám.
Lưu ý: Khi sử dụng thuốc để trị nám nội tiết cần lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, thành phần an toàn, phù hợp với cơ địa. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Liệu pháp hormone thay thế

Liệu pháp hormone thay thế (HRT) là phương pháp sử dụng hormone tổng hợp để bổ sung lượng hormone thiếu hụt trong cơ thể. HRT thường được chỉ định cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh gặp các triệu chứng khó chịu do suy giảm nội tiết tố.

Ưu điểm: HRT giúp cải thiện các triệu chứng do thiếu hụt estrogen như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo, loãng xương,… đồng thời có thể giúp cải thiện tình trạng nám da.

Nhược điểm: HRT có thể gây ra một số tác dụng phụ như tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, bệnh tim mạch và cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Các phương pháp điều trị nám nội tiết từ bên ngoài

Bên cạnh việc điều chỉnh nội tiết tố từ bên trong, các phương pháp điều trị nám nội tiết từ bên ngoài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm mờ các vết nám, cải thiện sắc tố da và mang lại làn da đều màu, rạng rỡ.

Sử dụng kem và thuốc bôi đặc trị

Các loại kem và thuốc bôi đặc trị nám thường chứa các thành phần có tác dụng ức chế sản sinh melanin, làm mờ vết nám, tái tạo da và chống oxy hóa. Theo nội dung được đăng tải trên Indian Journal of Dermatology (Bandyopadhyay, 2009) một số thành phần phổ biến bao gồm:

Hydroquinone: Ức chế enzyme tyrosinase, giảm sản xuất melanin, làm mờ vết nám hiệu quả.
Tretinoin (Retin-A): Tăng cường tái tạo tế bào da, loại bỏ lớp tế bào chứa melanin, giúp da sáng mịn hơn.
Azelaic acid: Kháng khuẩn, chống viêm, giảm sản xuất melanin, làm mờ vết nám, thường được sử dụng cho da nhạy cảm.
Kojic acid: Ức chế enzyme tyrosinase, giảm sản xuất melanin, làm sáng da, mờ nám.

Lưu ý: Cần lựa chọn sản phẩm phù hợp với loại da, mức độ nám và tuân thủ hướng dẫn sử dụng của bác sĩ hoặc nhà sản xuất. Một số sản phẩm có thể gây kích ứng da, cần thử nghiệm trên vùng da nhỏ trước khi sử dụng cho toàn mặt.

Công nghệ điều trị tiên tiến

Các công nghệ điều trị nám hiện đại ngày càng được ưa chuộng bởi hiệu quả nhanh chóng và ít xâm lấn. Một số công nghệ phổ biến bao gồm:

Laser: Các loại laser như Laser Fractional CO2, Laser Nd:YAG, Laser Picosecond… có tác dụng phá hủy các tế bào melanocyte chứa melanin, làm mờ vết nám, kích thích sản sinh collagen, tái tạo da.
Peel da: Sử dụng các loại acid như AHA, BHA, TCA… để loại bỏ lớp tế bào da chứa melanin, kích thích tái tạo da mới, giúp da sáng mịn, đều màu hơn.
Lăn kim, vi kim: Tạo ra những tổn thương siêu nhỏ trên da, kích thích sản sinh collagen, elastin, giúp da tự phục hồi và làm mờ vết nám.

Lưu ý: Khi điều trị nám nội tiết cần lựa chọn cơ sở thẩm mỹ uy tín, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, sử dụng công nghệ hiện đại, đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Lưu ý quan trọng khi điều trị nám nội tiết

Kết hợp nhiều phương pháp: Để đạt hiệu quả điều trị nám nội tiết tối ưu, bạn nên kết hợp nhiều phương pháp như điều chỉnh nội tiết tố, sử dụng kem bôi, áp dụng công nghệ cao…
Kiên trì điều trị: Điều trị nám nội tiết là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì. Không nên nôn nóng, tự ý thay đổi phương pháp điều trị hoặc ngừng điều trị giữa chừng.
Chăm sóc da đúng cách: Bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời bằng cách sử dụng kem chống nắng, che chắn cẩn thận khi ra ngoài. Vệ sinh da sạch sẽ, dưỡng ẩm đầy đủ, sử dụng mỹ phẩm phù hợp với loại da.
Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nám nội tiết nào nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để được tư vấn phương pháp phù hợp và an toàn nhất.

Phòng ngừa nám nội tiết

Phòng ngừa luôn là phương pháp tốt nhất để bảo vệ làn da khỏi nám nội tiết. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bạn nên áp dụng:

Chống nắng

Tia UV trong ánh nắng mặt trời là một trong những tác nhân chính kích thích sản sinh melanin, gây nám da. Vì vậy, việc chống nắng kỹ càng là vô cùng quan trọng, đặc biệt là với những người có làn da nhạy cảm hoặc có tiền sử bị nám da.

Chọn kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên, phổ rộng (bảo vệ da khỏi cả tia UVA và UVB). Thoa kem chống nắng 20 phút trước khi ra ngoài và thoa lại sau mỗi 2 giờ, hoặc sau khi bơi lội, đổ mồ hôi.
Đội mũ rộng vành, đeo kính râm, mặc quần áo dài tay khi ra ngoài trời nắng, đặc biệt là trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng: Tránh ra ngoài trời nắng trong thời gian dài, tìm chỗ râm mát khi cần thiết.

Chế độ sinh hoạt lành mạnh

Chế độ dinh dưỡng: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất. Hạn chế thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đường, rượu bia, cà phê, thuốc lá.
Giấc ngủ: Ngủ đủ giấc, đảm bảo 7-8 tiếng ngủ mỗi đêm. Thiếu ngủ có thể gây rối loạn nội tiết tố, làm tăng nguy cơ nám da.
Quản lý stress: Căng thẳng, stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố, làm tăng nguy cơ nám da. Hãy tìm cách giải tỏa stress bằng các phương pháp như tập yoga, thiền, nghe nhạc, đọc sách…
Tập thể dục thường xuyên: Vận động giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe, giảm stress, góp phần cân bằng nội tiết tố và phòng ngừa nám da.

Chăm sóc da đúng cách

Làm sạch da: Rửa mặt 2 lần/ngày với sữa rửa mặt phù hợp với loại da. Tẩy trang kỹ trước khi đi ngủ.
Dưỡng ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm để cung cấp độ ẩm cho da, ngăn ngừa khô da, sạm da.
Tẩy tế bào chết: Tẩy tế bào chết 1-2 lần/tuần giúp loại bỏ lớp tế bào chết, giúp da thông thoáng, hấp thụ dưỡng chất tốt hơn.
Lựa chọn mỹ phẩm phù hợp: Sử dụng mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng, thành phần an toàn, phù hợp với loại da.

Cách lựa chọn sản phẩm và dịch vụ trị nám nội tiết uy tín

Việc lựa chọn sản phẩm và dịch vụ trị nám nội tiết uy tín là yếu tố quan trọng, quyết định đến hiệu quả và sự an toàn trong quá trình điều trị.

Tiêu chí lựa chọn sản phẩm trị nám nội tiết

Nguồn gốc xuất xứ rõ ràng: Nên chọn sản phẩm có thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tránh xa các sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, kém chất lượng.
Thành phần an toàn: Ưu tiên sản phẩm có thành phần từ thiên nhiên, chiết xuất thảo dược, không chứa các chất gây hại cho da như corticoid, chì, thủy ngân… Nên tìm hiểu kỹ về thành phần của sản phẩm trước khi mua.
Phù hợp với loại da: Mỗi loại da sẽ có nhu cầu chăm sóc khác nhau. Cần lựa chọn sản phẩm phù hợp với loại da của mình (da dầu, da khô, da nhạy cảm…) để tránh gây kích ứng hoặc kích thích sản sinh melanin.
Có tem chống hàng giả: Kiểm tra tem chống hàng giả của Bộ Công an để đảm bảo mua đúng sản phẩm chính hãng.
Tham khảo review từ người dùng: Tìm hiểu review, đánh giá của những người đã sử dụng sản phẩm để có cái nhìn khách quan về chất lượng và hiệu quả của sản phẩm.

Kinh nghiệm khi chọn mua và sử dụng sản phẩm

Mua sản phẩm tại các địa chỉ uy tín: Nên mua sản phẩm tại các nhà thuốc, cửa hàng mỹ phẩm uy tín, các website chính hãng của thương hiệu.
Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng: Trước khi sử dụng, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất về liều lượng, cách dùng, lưu ý…
Test thử sản phẩm: Nên test thử sản phẩm trên vùng da nhỏ (ví dụ như sau tai) để kiểm tra phản ứng của da trước khi sử dụng cho toàn mặt.
Bảo quản sản phẩm đúng cách: Bảo quản sản phẩm ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.

Chăm sóc da sau điều trị nám nội tiết

Sau khi điều trị nám nội tiết bằng bất kỳ phương pháp nào, việc chăm sóc da đúng cách là vô cùng quan trọng để duy trì hiệu quả điều trị, ngăn ngừa nám tái phát và bảo vệ làn da khỏe mạnh.

Laser: Sau khi điều trị nám nội tiết bằng laser, da thường bị kích ứng, đỏ, rát. Cần thoa kem dưỡng ẩm, kem chống nắng đều đặn, hạn chế trang điểm, không sờ tay lên vùng da điều trị, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Peel da: Tùy thuộc vào nồng độ và loại acid sử dụng, da sau peel có thể bị bong tróc, đỏ, rát. Cần thoa kem dưỡng ẩm, kem chống nắng, hạn chế trang điểm, không tự ý bóc da, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Lăn kim, vi kim: Sau khi lăn kim, vi kim, da sẽ có những nốt đỏ li ti. Cần thoa kem dưỡng ẩm, kem chống nắng, hạn chế trang điểm, không sờ tay lên vùng da điều trị nám nội tiết, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Ngoài ra, bạn nên tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc da của bác sĩ hoặc chuyên viên thẩm mỹ để đạt được hiệu quả tốt nhất và tránh những biến chứng không mong muốn.

Giải đáp thắc mắc thường gặp

Kết luận

Nám nội tiết tố là một vấn đề về da phổ biến, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin của nhiều người. Tuy nhiên, với sự kết hợp của các phương pháp điều trị nám nội tiết từ bên trong và bên ngoài, cùng với chế độ chăm sóc da khoa học, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng nám, làm mờ các vết nám và sở hữu làn da sáng khỏe, đều màu.

Hãy nhớ rằng, việc điều trị nám nội tiết cần có sự kiên trì và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên viên da liễu. Đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của chuyên gia tại Derkecal để được chẩn đoán và điều trị nám nội tiết một cách hiệu quả và an toàn nhất.

Tài liệu tham khảo:

Espósito, A. C. C., et al. (2022). Update on Melasma—Part I: Pathogenesis. Dermatol Ther (Heidelb), 12(9), 1967–1988. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9464278/

Cleveland Clinic. (2023). Melasma. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2024, từ https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21454-melasma#symptoms-and-causes

Ogbechie-Godec, O. A., & Elbuluk, N. (2017). Melasma: An Up-to-Date Comprehensive Review. Dermatology and therapy, 7(3), 305–318. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2024, từ https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5574745/#:~:text=Historically%2C%20melasma%20has%20been%20classified,the%20basal%20and%20suprabasilar%20layers

Bandyopadhyay, D. (2009). Topical treatment of melasma. Indian Journal of Dermatology, 54(4), 303–309. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2024, từ https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2807702/